Soạn bài Chùm ca dao quê hương đất nước – Hướng dẫn chi tiết
Hướng dẫn soạn bài Chùm ca dao về quê hương đất nước sẽ giúp học sinh hiểu sâu hơn về văn bản trích trong sách Ngữ Văn 6, bộ Kết nối tri thức. Qua bài học này, các em không chỉ nắm được nội dung mà còn cảm nhận được tình yêu quê hương đất nước được gửi gắm trong từng câu ca dao.
Soạn bài Chùm ca dao về quê hương đất nước – Trước khi đọc
Trước khi đi vào đọc và phân tích văn bản, học sinh cần trả lời một số câu hỏi để chuẩn bị tâm thế và khơi gợi cảm xúc về quê hương.
1. Với em, nơi đâu là quê hương yêu dấu? Nếu có thể nói những ấn tượng đẹp đẽ và sâu sắc nhất về quê hương, em sẽ nói điều gì?
Đối với em, quê hương là nơi em sinh ra và lớn lên, nơi gắn liền với những kỷ niệm tuổi thơ và hình ảnh thân thuộc như ngôi nhà, con đường, cây cối. Em sinh ra ở Đà Nẵng, một thành phố miền Trung với khí hậu khắc nghiệt nhưng lại mang vẻ đẹp độc đáo. Đà Nẵng nổi tiếng với những cây cầu biểu tượng như Cầu Rồng, cầu Sông Hàn, và cầu Thuận Phước. Mỗi lần đi qua những cây cầu này, em cảm nhận được sự hiện đại và nét truyền thống hòa quyện trong từng đường nét kiến trúc.
2. Em thích bài thơ nào viết về quê hương? Hãy đọc diễn cảm một vài câu trong bài thơ đó.
Trong các bài thơ viết về quê hương, em yêu thích nhất bài “Việt Nam quê hương ta” của Nguyễn Đình Thi. Bài thơ vẽ nên một bức tranh thiên nhiên tươi đẹp với hình ảnh cánh cò bay lả, biển lúa mênh mông và dãy Trường Sơn hùng vĩ. Em đặc biệt ấn tượng với đoạn:
“Việt Nam đất nước ta ơi
Mênh mông biển lúa đâu trời đẹp hơn
Cánh cò bay lả rập rờn
Mây mờ che đỉnh Trường Sơn sớm chiều.”
Đọc hiểu Chùm ca dao về quê hương đất nước
Học sinh theo dõi và trả lời các câu hỏi trong sách giáo khoa để hiểu rõ hơn về nội dung và nghệ thuật của các bài ca dao.
1. Đọc các bài ca dao 1, 2 và cho biết: Mỗi bài ca dao có mấy dòng? Cách phân bổ số tiếng trong các dòng cho thấy đặc điểm gì của thơ lục bát?
Mỗi bài ca dao có 4 dòng với cách phân bổ số tiếng theo thể thơ lục bát: một dòng 6 tiếng (câu lục) và một dòng 8 tiếng (câu bát).
2. Đối chiếu với những điều được nêu trong mục Tri thức đọc hiểu ở đầu bài học, hãy xác định cách gieo vần, ngắt nhịp và phối hợp thanh điệu trong các bài ca dao 1 và 2.
Các bài ca dao này tuân thủ nghiêm ngặt quy tắc gieo vần, ngắt nhịp và phối hợp thanh điệu của thơ lục bát. Ví dụ, trong bài 1, các từ “đà – gà”, “Xương – sương” được gieo vần một cách nhịp nhàng.
3. So với hai bài ca dao đầu, bài ca dao 3 là bài lục bát biến thể. Hãy chỉ ra tính chất biến thể của thể thơ lục bát trong bài ca dao này trên các phương diện: số tiếng trong mỗi dòng, cách gieo vần, cách phối hợp thanh điệu,…
Bài ca dao 3 có sự biến thể với dòng thơ kéo dài hơn và cách gieo vần linh hoạt hơn. Ví dụ, câu “Đò từ Đông Ba, đò qua Đập Đá” kết hợp vần giữa các từ một cách sáng tạo.
Tình cảm quê hương trong chùm ca dao
Qua chùm ca dao này, các tác giả dân gian đã gửi gắm tình yêu quê hương đất nước một cách sâu sắc. Những câu ca dao không chỉ miêu tả cảnh sắc thiên nhiên tươi đẹp mà còn thể hiện niềm tự hào về nơi chôn rau cắt rốn.
Một số câu ca dao tiêu biểu:
“Ai ơi, đứng lại mà trông
Cánh đồng lúa chín mênh mông bát ngát…”
Những lời nhắn như “Ai ơi…” mang tính chất giao tiếp, tạo sự gần gũi với người đọc và khơi gợi cảm xúc về tình yêu quê hương.
Viết đoạn văn về danh lam thắng cảnh
Học sinh có thể viết về bất kỳ danh lam thắng cảnh nào của quê hương mình. Ví dụ:
Vịnh Hạ Long là một trong những kỳ quan thiên nhiên của thế giới, nổi tiếng với hàng nghìn đảo đá muôn hình vạn trạng. Mỗi lần đến đây, em đều cảm thấy choáng ngợp trước vẻ đẹp hùng vĩ và huyền bí của thiên nhiên. Những hang động như Thiên Cung, Đầu Gỗ mang đến cảm giác như bước vào một thế giới khác, nơi thời gian dường như ngừng lại để con người có thể chiêm ngưỡng vẻ đẹp vĩnh cửu của tạo hóa.
Kết luận
Tài liệu soạn bài Chùm ca dao về quê hương đất nước đã được cập nhật chi tiết và chính xác. Học sinh nên chuẩn bị kỹ lưỡng để có buổi học hiệu quả và ý nghĩa. Qua bài học này, các em sẽ hiểu thêm về tình yêu quê hương đất nước và những giá trị văn hóa được lưu truyền qua các câu ca dao.
Xem thêm:
– Soạn bài Trái Đất – cái nôi của sự sống
– Soạn bài Các loài chung sống với nhau như thế nào
– Soạn bài Bức tranh của em gái tôi
